مدیریت سایت 
شیر دیافراگمی با حرکت خطی است که برای قطع یا وصل کردن و تنظیم جریان سیال استفاده می شود. علت اصلی نام گذاری شیر دیافراگمی وجود یک دیسک قابل انعطاف است که برای ایجاد آب بندی مناسب با نشیمنگاه، در قسمت بالای شیر قرار گرفته است. یکی از مهم ترین ویژگی های شیرهای دیافراگمی، میزان نشتی تقریبا نزدیک به صفر آنها است. به همین دلیل این شیرها برای انتقال سیالات خورنده و سمی، سیالات حاوی ذرات جامد، سیالات رادیواکتیوی و کلیه سیالاتی که میتوانند موجب آلودگی شوند کاربرد دارند.
دیافراگم یک قطعه انعطاف پذیر و حساس به فشار است که توسط یک میله یکپارچه به کمپرسور وصل شده است. کمپرسور با ساقه شیر بالا و پایین میرود و دیافراگم نیز به صورت هم جهت با آن ها حرکت میکند. با پایین آمدن کمپرسور، دیافراگم به قسمت زیرین محفظهی شیر فشرده شده و مسیر جریان سیال را مسدود میکند.
دیافراگم جهت آب بندی خوب نیاز به انعطاف پذیری بالایی داشته لذا جنس دیافراگم از اهمیت بالایی برخوردار است. دیافراگم ها معمولا از مواد الاستومری مانند پلی اتیلن، پروپیلن ها و سایر الاستومرها ساخته می شوند.
عمر یک دیافراگم وابسته به دما، فشار و فرکانس کاری شیر میباشد. برخی از دیافراگم ها که از مواد الاستومری ساخته شده اند، مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی با دماهای بالا دارند. با این وجود در برخی موارد اگر دیافراگم در دماهای بالا کار کند، هنگامی که فشار جریان هم بالا رود ممکن است تخریب شود. در نتیجه هنگامی که قرار است این شیرها در دماهای بالا استفاده شوند باید حتماً با شرکت سازنده شیر مشورت شود.
معرفی اجزای اصلی شیرآلات دیافراگمی
قسمت های اصلی یک دیافراگم ولو شامل بدنه، عملگر، ساقه و دیافراگم می باشد. سایر قسمت های یک دیافراگم ولو در شکل زیر نشان داده شده است.
انواع شیرهای دیافراگمی
انواع شیر دیافراگمی براساس نوع بدنه به دو گروه تقسیم می شوند :
شیر دیافراگمی با برآمدگی داخلی یا نوع زینی (Weir Type)
در بدنه این نوع از شیر دیافراگمی بر سر راه سیال یک برآمدگی وجود دارد که در تماس با دیافراگم قرار می گیرد.
هدف از ایجاد این برآمدگی در زیر دیافراگم در این مدل از شیرآلات، جلوگیری از انحنای بیش از حد، کشیدگی و وارد شدن فشار زیاد به دیافراگم هنگام بسته بودن شیر است. به همین جهت شیرهای زینی دارای دیافراگم کوچک تر هستند زیرا نیاز به کشیدگی زیاد قطعه نیست. این نوع از شیرهای دیافراگمی اصولاً برای تنظیم جریان سیال مناسبت تر هستند.همچنین باید توجه داشت که کاهش ناگهانی سطح مقطع شیر باعث افت فشار بالا در جریانات پر فشار میشود، لذا این نوع از شیر دیافراگمی برای جریان های ضعیف و کم فشار مناسب است.
در این شیر ممکن است دوغاب و رسوبات چسبناک در دو طرف نشیمنگاه شیر جمع شود. به همین جهت از این شیر بیشتر برای مایعات تمیز و یک دست استفاده می شود. این نوع شیر اغلب در فرآیندهایی مانند مواد غذایی، شیمیایی، تولید گاز، سیالات خورنده و تصفیه آب و فاضلاب، یافت می شوند.
شیر دیافراگمی مستقیم (Straight-Through Type)
شیرهای دیافراگمی نوع مستقیم همانطور که از نام آن ها مشخص است در آن ها هیچگونه انحنا در نشیمنگاه شیر وجود ندارد و محفظه شیر کاملاً صاف است. به همین علت، هنگام بسته شدن شیر، دیافراگم یه مقدار زیادی کشیده شده و فشار زیادی را متحمل می شود.
این شیر در مواردی که دبی و فشار سیال بالا باشد استفاده می شود تا مسیر جریان سیال کاملاً باز باشد. همچنین یکی از موارد کاربرد شیر دیافراگمی مستقیم، استفاده در جریان های دوغابی است. زیرا استفاده از این شیر، مانع از رسوب جریان های دوغابی می شود. در مواردی نیز که لازم است شیرآلات مورد شستشو قرار گرفته و درون آن تمیز شود، استفاده از شیر دیافراگمی مستقیم توصیه میگردد.
شیر دیافراگمی چیست؟
مزایا و معایب شیر دیافراگمی
مزایای شیر دیافراگمی :
- قابلیت استفاده برای تمامی سیالات خورنده، سمی و دوغابی
- عدم نیاز به آب بندی و میزان نشتی نزدیک به صفر
- تعمیرات آسان و تعویض راحت دیافراگم با باز کردن پرچ های بونت
- امکان نصب در زوایای مختلف
معایب و محدودیت های شیر دیافراگمی :
- عدم امکان استفاده در شرایط دما و فشار زیاد به علت احتمال خرابی دیافراگم
- ایجاد افت فشار در مسیر جریان برای شیر دیافراگمی از نوع برآمدگی داخلی (زینی)
نوع اتصال شیرآلات دیافراگمی
اتصال دیافراگم ولو براساس الزامات موجود سیستم و نوع آب بندی، انتخاب شده و به روش های مختلفی انجام می شود.
از جمله روش های رایج اتصال شیر دیافراگمی می توان به اتصالات رزوه ای ساده، اتصالات جوش داده شده، اتصالات لوله، فلنج ها و سایر روش های آب بندی اشاره کرد.
روش نصب شیر دیافراگمی
شیر دیافراگمی در دو نوع رزوه ای و فلنجی تولید می شود. در نوع فلنجی، شیر بین دو فلنج قرار داده شده و پیچ ها به روشی ضربدری محکم می شوند. لازم به ذکر است که بهترین حالت نصب روش افقی بوده تا سیال با افت فشار کمتری خارج شود.
عوامل خرابی شیر دیافراگمی
معمولا تمامی دیافراگم ولو ها از ناحیه دیافراگم دچار نشتی و خرابی می شوند. یکی از دلایل خرابی دیافراگم برخورد اشیا تیز موجود در سیال با آن می باشد. به همین جهت نیاز است حتما قبل از نصب شیر دیافراگمی، یک شیر صافی قرار داده شده تا از ورود ناخالصی به شیر جلوگیری شود. در حالتی که امکان استفاده از صافی وجود نداشته باشد باید از شیر دیافراگمی بدون برآمدگی استفاده کرد تا سیال برخورد کمتری با دیافراگم داشته باشد.