
پمپ هیدرولیک چیست؟
انواع پمپ دیافراگمی، هیدرولیکی و پنوماتیکی از اجزای مهم سیستم های صنعتی می باشند. پمپ هیدرولیک، ابزاری برای ایجاد فلو در سامانه هیدرولیک است. بدون وجود پمپ هیدرولیک، سامانه از کار می افتد. بر خلاف آنچه تصور می شود، وظیفه این پمپ ها تولید فشار در سیستم نیست؛ بلکه وظیفه آنها به جریان انداختن سیال درون سامانه هیدرولیک است. سیال مورد نظر توسط سیلندرهای هیدرولیک این پمپ ها به جریان می افتد که نتیجه آن، تبدیل انرژی مکانیکی به فشار و جریان می باشد. این پمپ ها بر اساس اصل جابجایی کار می کنند.
جابجایی به معنی ظرفیت پمپ برای جابجایی یا انتقال سیال کاری است. در پمپ های جابجایی ثابت، در هر چرخه به همان مقدار سیال به حرکت در می آید؛ ولی در پمپ های جابجایی متغیر حجم سیال در هر چرخه قابل تغییر است. حتی می توان بدون تغییر سرعت اینکار را انجام داد. در حقیقت، در این پمپ با تغییر ساختار مکانیکی درونی خروجی روغن، فشار سیستم کاهش یافته و جابجایی افزایش می یابد و بالعکس.
یک مدل از پمپ هیدرولیک
پمپ هیدرولیک چه انواعی دارد؟
انواع پمپ هیدرولیک
کارکرد کلی پمپ ها، ایجاد دبی است؛ بدین معنا که پمپ ها قادر به تحمل فشار هستند و این فشار بر اثر مقاومت موجود بر سر راه جریان سیال به وجود می آید. پمپ های هیدرولیکی، از نظر نوع جابجایی به دو دسته اصلی پمپ های جابجایی ثابت و پمپ های جابجایی متغیر دسته بندی می شوند. پمپ های جابجایی ثابت، با عنوان پمپ های دبی ثابت و پمپ های جابجایی متغیر با عنوان پمپ هیدرولیک دبی متغیر نامیده می شوند.
پمپ هیدرولیک دبی متغیر
انواع پمپ های هیدرولیک دبی متغیر موجود در صنعت عبارتند از:
پمپ های پیستونی شعاعی،
پمپ های پیستونی محوری.
پمپ های کارتریجی
همه این انواع پمپ ها، سیال هیدرولیک را مکش کرده و آن را در خطوط سامانه هیدرولیکی به جریان در می آورند. با حرکت سیال در سیستم، سایر عملگرهای هیدرولیک نظیر هیدورموتور و جک هیدرولیک به حرکت در می آیند. از بین انواع مدل های پمپ های با دبی متغیر، نوع پیستونی محوری پمپ هیدرولیک دبی متغیر دارای بیشترین کاربرد است.
از پمپ های هیدرولیک پیستونی در صورتی استفاده می شود که فشار کاری بالا مورد نیاز باشد. ولی هزینه تعمیر و نگهداری و نصب آنها بدلیل پیچیدگی بیشتر و مقاومت کمتر، بالاتر می باشد. به دلیل پیچیدگی این پمپ ها، باید عملیات تعمیر و نگهداری این مدل از پمپ هیدرولیک دبی متغیر توسط متخصصین حرفه ای انجام شود.
پمپ دبی متغیر پیستونی محور مایل
تغییر دبی در پمپ هیدرولیک دبی متغیر
پمپ پیستونی محوری
پمپ هیدرولیک پیستونی محوری، بر اساس مکانیزم جابجایی متغیر طراحی شده و امکان کنترل خودکار فشار در جریان خروجی را فراهم می کند و در انواع مختلف صفحه سواش در بازار موجود است. ساخت پمپ های صفحه swash مقرون به صرفه تر و آسان تر است؛ ولی حساسیت این پمپ ها نسبت به آلودگی روغن بیشتر می باشد.
دبی ثابت
مکانیسم پمپ های هیدرولیک دبی ثابت، کاملاً متفاوت از پمپ هیدرولیک دبی متغیر هستند. در این پمپ ها، با هر دور چرخش شفت، مقدار مشخصی سیال به حرکت در می آید. بنابراین، سرعت چرخش شفت، میزان دبی خروجی را تغییر می دهد.
فرمول محاسبه میزان دبی خروجی پمپ هیدرولیک دبی ثابت به شرح زیر است:
در این فرمول، Q دبی جریان بر حسب لیتر بر دقیقه و Vg پارامتر میزان جابجایی هندسی پمپ است. شرکت های تولید کننده، عدد میزان جابجایی هندسی پمپ را در کد محصول درج می کنند.
فرمول دبی متغیر
فرمول محاسبه میزان دبی
مکانیزم های تغییر دبی در پمپ ها
به طور کلی، در پمپ هیدرولیک دبی متغیر از نوع پره ای یا Vane Pump می توان با تغییر موقعیت cam ring (کم رینگ) یا استاتور، دبی خروجی پمپ را تغییر داد. با اینکار، حجم مکش پمپ تغییر می کند. در پمپ های پیستونی شعاعی نیز می توان با تغییر موقعیت رینگ بیرونی، دبی خروجی پمپ را تغییر داد.
در پمپ های هیدرولیک پیستونی محوری برای تغییر دبی، کورس یا میزان حرکت پیستون ها تغییر داده می شود. در پمپ دبی متغیر پیستونی محوری، پیستون با هر چرخش شفت، مثل تلمبه عمل کرده و بر مبنای کورس رفت و برگشتی حجم مشخصی از سیال را جابجا می کند. بنابراین، حجم جابجایی سیال به کورس حرکت پیستون بستگی دارد و با تغییر این مقدار، دبی پمپ نیز افزایش یا کاهش می یابد. به طور کلی برای تغییر دبی یک پمپ هیدرولیک، از دو مکانیسم محور خمیده یا Bent Axis و صفحه زاویه گیر یا Swash Plate استفاده می شود. که در ادامه به این موارد پرداخته می شود.
محور خمیده
برای تغییر دبی پمپ هیدرولیک دبی متغیر از مکانیزم های محور خمیده یا خمیده بودن صفحه استفاده می شود. در پمپ های محور خمیده، وجود یک خمیدگی با زاویه مشخص، موجب کج قرار گرفتن یا زاویه دار شدن پیستون ها می شود. با تغییر زاویه محوری، جابجایی هندسی تغییر کرده و نهایتاً دبی خروجی از سیستم هیدرولیک تغییر می کند.
صفحه زاویه گیر
در این نوع پمپ ها زاویه سیلندر با شفت، ثابت و صفر در نظر گرفته می شود. بدین معنی که در این پمپ ها، محور و سیلندر و شفت موازی و هم مرکز هستند. در این نوع پمپ ها، برای تغییر کورس پیستون ها، از قطعه ای با عنوان سواچ پلیت یا صفحه زاویه گیر استفاده می شود. هر چه زاویه صفحه زاویه گیر با محور عمود بر شفت بیشتر شود، کورس پیستون ها و در نتیجه دبی بیشتر می شود و بالعکس.
یک مدل پمپ هیدرولیک دبی متغیر آبی رنگ
پمپ هیدرولیک دبی متفیر چه کاربردی دارد؟
کاربرد پمپ هیدرولیک دبی متغیر
از پمپ های هیدرولیک دبی متغیر در صنایع مختلف از جمله صنایع نظامی و هوایی و همچنین در ابزارآلات مخصوص کارهای ساختمانی و کشاورزی، راهسازی و کشتی سازی و در صنعت خودروسازی و غیره استفاده می شود.
مزایا و معایب این پمپ ها
استفاده از پمپ هیدرولیک دبی متغیر دارای مزایای زیر است:
آلودگی صوتی کم،
سرعت حرکت مناسب،
وارد شدن فشار کم به محور،
عدم حساسیت زیاد به گرد و غبار،
قابلیت استفاده در شرایط عملیاتی مختلف،
در عین حال می توان از موارد زیر به عنوان معایب این پمپ ها نام برد:
قرارگیری یاتاقان ها در سیال در برخی از مدلها،
احتمال فرسایش چرخ ها در صورت وجود ذرات جامد در سیال،
دشواری تولید،
لزوم انجام عملیات تعمیر و نگهداری توسط افراد متخصص،
بالا بودن هرینه تعمیر و نگهداری.
یک مدل از پمپ هیدرولیک دبی متغیر
خرید انواع پمپ هیدرولیک دبی متغیر
نکات مهم در هنگام خرید پمپ هیدرولیک دبی متغیر
از آنجا که این پمپ ها، قلب یک سیستم مکانیکی هستند، بروز اختلال در کارکرد آنها می تواند مشکلات زیادی را به وجود آورد. بنابراین برای صرفه جویی در وقت و هزینه و انتخاب یک پمپ مناسب توجه به نکات زیر ضرورت دارد.